երկուշաբթի, 17 դեկտեմբերի 2001
Այսօր ՀՀ կառավարությունում տեղի ունեցավ Աղքատության կրճատման ռազմավարական ամփոփ ծրագրին նվիրված քննարկում, որին մասնակցում էին նախարարներ, շահագրգիռ գերատեսչությունների ղեկավարներ, մարզպետներ, հասարակական և միջազգային կազմակերպությունների, ԱԺ խումբ, խմբակցությունների, կուսակցությունների, Գիտությունների ազգային ակադեմիայի ներկայացուցիչներ:
Հանդիպումը բացեց ՀՀ վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանը: Վարչապետն ընդգծեց կարևորագույն այդ փաստաթղթի մշակմանը, որի հիմքում դրված է երկրի համար այսօր ամենամտահոգիչ խնդիրը՝ աղքատության նվազեցումը, հասարակության բոլոր ուժերի ակտիվ և շահագրգիռ մասնակցությունը, որպեսզի ծրագիրը լինի իրատեսական, իսկ դրա իրականացումը՝ համագործակցված աշխատանքի արդյունք: Անդրանիկ Մարգարյանը կարևորեց աղքատության խնդրի դիտարկումը ոչ թե ըստ առանձին մարզերի, բնակավայրերի, այլ ամբողջ հանրապետության տարածքով մեկ, որպեսզի տարբերակված մոտեցում չցուցաբերվի այսօր գրեթե նույն դժվարություններն ունեցող բնակավայրերի նկատմամբ: Ըստ վարչապետի, սա բոլորի ուժերով ստեղծվելիք ամփոփ մի փաստաթուղթ է լինելու, որը որևէ քաղաքական ուժ իրավունք չպիտի ունենա կուսակցականացնել, իր նեղ քաղաքական շահերին ծառայեցնել:
Վարչապետի բացման խոսքից հետո, ելույթ ունեցավ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարար, Աղքատության նվազեցման ռազմավարական ծրագրի մշակման աշխատանքների համակարգման խորհրդի նախագահ Վարդան Խաչատրյանը: Նախարարն անդրադարձավ ծրագրի մշակման գործընթացի վերջին զարգացումներին, դրանց կանխատեսվող ընթացքին, նաև կառավարության, քաղաքացիական հասարակության ու դոնոր կազմակերպությունների միջև առավել արդյունավետ համագործակցություն ծավալելու հնարավորություններին:
Իր ելույթում նա կանգ առավ երկու հիմնական հարցի վրա՝ աղքատության նվազեցման ռազմավարության մշակման գործընթացում ձեռքբերումներին, առկա խնդիրներին և ռազմավարության մշակման ուղղությամբ առաջիկա քայլերին:
Վարդան Խաչատրյանի տեղեկացմամբ, նախատեսվում է, որ ռազմավարական ծրագրի մշակման աշխատանքները կավարտվեն 2002 թ. հուլիս-օգոստոս ամիսներին: Նույն ժամանակահատվածում կսկսվի նաև 2003 թ. բյուջետային գործընթացը: Ըստ նախարարի, ռազմավարական ամփոփ փաստաթղթով ամրագրված քաղաքականության կենսագործման հաջողությունը մեծապես կախված կլինի այն հանգամանքից, թե արդեն 2003 թ. պետբյուջեի նախագծի պատրաստման բյուջետային գործընթացում համապատասխան նախարարությունների և գերատեսչությունների ծրագրերը որքանով ինտեգրված կլինեն աղքատության ռազմավարական ամփոփ ծրագրով ամրագրված ուղղություններին: Նախարարը շահագրգիռ բոլոր գերատեսչություններին և կազմակեպություններին կոչ արեց ակտիվ քննարկման և համագործակցության:
Հանդիպման ընթացքում իրենց մոտեցումները, առաջարկները, դիտողությունները ներկայացրին ՀԲ-ի և հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչները: Վերջիններս իրենց մտահոգությունն արտահայտեցին տնտեսության ստվերայնության մեծ չափերի կապակցությամբ, որն ուղղակիորեն անդրադառնում է պետական միջոցների հավաքագրման և դրանք սոցիալական խնդիրների լուծմանն ուղղելու վրա:
ԱՆՌԾ մշակման աշխատանքները համակարգող խորհրդի անդամ Լյուդմիլա Հարությունյանը հանդիպման մասնակիցներին ներկայացրեց ծրագրի մշակման ընթացքի վերաբերյալ ոչ կառավարական հատվածի նկատառումներն ու տեսակետները: Նա ողջունեց կառավարության աշխատաոճը՝ ծրագրի մշակման, ընդունման և իրագործման ընթացքին հասարակության լայն մասնակցությունն ապահովելու հարցում. «Ես տեսնում եմ հարգանք հասարակական կազմակերպությունների նկատմամբ: Նրանք այսպիսով պետք է մասնակցություն ունենան մի ծրագրի, որը հիմնովին փոխելու է երկրի զարգացման հունը: Ես հավատում եմ աղքատությունը հաղթահարելու մեր ազգի կամքին և կոչ եմ անում խաղաղ համագործակցության ու արդյունավետ կառավարման», - ասաց Լյուդմիլա Հարությունյանը, ավելացնելով, որ ծրագրի բոլոր փուլերում հասարակության լայն մասնակցության մշակույթ մեզանում ձևավորված չի եղել և այս ծրագրով, ըստ էության, այդ ուղղությամբ առաջին քայլերն են արվում:
Տիկին Հարությունյանը կարևորեց աղքատների ձայնը հասարակական կազմակերպությունների, պատգամավորների և շահագրգիռ այլ ուժերի կողմից իշխանություններին հասցնելու խնդիրը:
Հանդիպման ավարտին վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանը հավաստիացրեց, որ քննարկման ընթացքում հնչած բոլոր առաջարկները, տեսակետները կարձանագրվեն, կամփոփվեն ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունում և ծրագրի մշակման ժամանակ նկատի կառնվեն: Նա նաև հանձնարարեց ֆինանսների և էկոնոմիկայի, տարածքային կառավարման նախարարներին՝ պատրաստել կառավարության որոշման նախագիծ, որը կնախատեսի իշխանության ներկայացուցիչների ակտիվ մասնակցություն և պատասխանատվություն այս գործընթացի համար: Վարչապետը կարևորեց պետբյուջեից բխող կառավարության միջոցառումների ցանկում աղքատության նվազեցման ռազմավարական ծրագրի կետերի ներառումը, որը 2002թ.-ի համար որոշակիություն կհաղորդի ծրագրին՝ ժամկետների, պատասխանատուների, ֆինանսական աղբյուրների առումով և կլինի թափանցիկ ու վերահսկելի: Նա նշեց նաև, որ առաջիկայում ԱՆՌԾ աշխատանքները համակարգող խորհրդի և հակակոռուպցիոն հանձնաժողովի համատեղ նիստ կհրավիրվի, որտեղ կփորձեն միասին քննարկել կոռուպցիայի, ստվերայնության և երկրի զարգացմանը, ըստ այդմ նաև աղքատության նվազեցմանը խոչընդոտող այդօրինակ երևույթների դեմ պայքարի միջոցառումները ամփոփ ծրագրում ներառելու հնարավորությունները:
* * *
ՀՀ վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի խոսքը աղքատության նվազեցման ռազմավարական ծրագրի քննարկման ժամանակ
Այս տարվա գարնանը կառավարությունը հաստատեց Աղքատության կրճատման միջանկյալ ռազմավարական ծրագիրը: Միջանկյալ ծրագրով կառավարությունը հռչակեց, որ Հայաստանում աղքատության կրճատման կարևորագույն հիմնախնդիրների կարգավորմանը պետք է հասնել կայուն տնտեսական աճին նպաստող, պետական կառավարման կատարելագործման, կոռուպցիայի դեմ պայքարի և մարդկային զարգացմանն ուղղված քաղաքականությունների զարգացման ու դրանցից բխող ծրագրերի իրականացման միջոցով:
Միաժամանակ, դեռևս միջանկյալ ծրագրի հաստատման պահից հայտնի էր, որ դրանով ամրագրված՝ աղքատության նվազեցմանն ուղղված քաղաքականությունը պետք է լրամշակվի և լրացվի առավել ամբողջական հայեցակարգային մոտեցումներով, և դրանք պետք է ամփոփվեն աղքատության կրճատման ամփոփ ռազմավարական ծրագրում:
Սակայն գլխավոր հարցն այն է, թե ինչպիսի գործնական քայլեր կձեռնարկենք նշված փաստաթղթի մշակման արդյունքում և ինչպես դրա արդյունքները կվերածվեն իրատեսական ծրագրերի ու կկենսագործվեն: Ես ցանականում եմ տարանջատել և ընդգծել այս հարցի կարևորությունը:
Առայժմ բավարար ժամանակ կա մինչև այն պահը, երբ մենք ձեռնամուխ կլինենք ծրագրի իրականացմանը վերաբերող հարցերի առավել հանգամանալի քննարկմանը: Սակայն, այդ քննարկումների և դրանցից օգտակար հետևությունների հաջողությունը մեծապես կախված կլինի այն հարցից, թե որքան պատասխանատվությամբ կվերաբերվենք հայեցակարգային փաստաթղթի մշակման ընթացքին և որքանով կկարողանանք ճիշտ բացահայտել աղքատության նվազեցման առավել կարճ և արդյունավետ ճանապարհները:
Այդ խնդիրը մենք պետք է լուծենք հրապարակայնորեն, ծրագրի մշակման ընթացքին հասարակական առավելագույն մասնակցությամբ և արտահայտված տեսակետներից յուրաքանչյուրի համակողմանի քննարկման միջոցով հետևություններ անելով:
Շատ կարևոր է նաև, որ ծրագրի մշակման և դրանից բխող գործողությունների նախագծումն ու իրականացումը լինի կառավարության և միջազգային կազմակերպությունների միջև փոխհամաձայնության մթնոլորտում: Մեզ հայտնի է ծրագրի մշակման և հետագա իրականացման հարցում այդ կազմակերպությունների կողմից կառավարությանն օժանդակության պատրաստակամությունը և պետք է գնանք արդյունավետ համագործակցության ու առկա հնարավորությունները լավագույնս օգտագործելու ճանապարհով:
Այսօր մենք հնարավորություն ունենք քննարկելու Աղքատության նվազեցման ռազմավարական ծրագրի մշակման գործընթացի իրական զարգացումները ու նախատեսվող քայլերը, ինչպես նաև այդ գործընթացում կառավարության, ծրագրի մշակմանն օժանդակող միջազգային կազմակերպությունների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների միջև առավել արդյունավետ համագործակցություն ծավալելու հնարավորությունները:
Շնորհակալություն եմ հայտնում բոլոր մասնակիցներին և ցանկանում արդյունավետ համատեղ աշխատանք:
